۲-۲-۳-۲-۳ نظریه لماکی ‌در مورد سرسختی

لماکی^[۴۰] (۱۹۸۲؛ به نقل از انریث^[۴۱]، ۲۰۱۴) پیشنهاد می‌کند افرادی که تفسیر های بد بینانه ای از زندگی دارند در معرض مخاطرات طبیعی هستند زیرا سیستم دفاعی بدن آن ها عملکرد مطلوب ندارد . ‌به این ترتیب وقایع استرس آوردگی به عنوان پیشرو یا پیشایند سلامت و سرسختی روانشناختی عامل تعدیل کننده در پیواستار بیماری استرس می‌باشد و معتقد است که که احساس پیوستگی فرد مهم ترین پیشایند مربوط به سرسختی است. وی می‌گوید ؛ پیوستگی شامل احساسات و پویای اعتماد است که شخص نسبت به محیط بیرونی و درونی دارد و می‌تواند بر احساس آن ها به صورت منطقی وقایع را پیش‌بینی کند . چرا که بعضی از افراد از دیگران ازلحاظ روانشناختی سرسخت ترند ؟ دلیل این امر چیست ؟ دو تجربه را که احتمالاً منجر ‌به این وضع می شود پیشنهاد می‌کنند. اول احتمال افراد سرسخت الگویی در پیش رو داشته اند که آن ها را در زمینه تعهد ، کنترل و مبارزه طلبی سرمشق قرار داده‌اند و این الگو با پیامد های مثبت و سالمی رو به رو داشته اند. دوم، از آنجا که سرسختی روانشناختی را می توان یاد گرفت ، احتمالاً افراد در مواجهه با وقایع کارآمدی و کنترل بر محیط کسب کرده‌اند .

۲-۲-۳-۲-۴ نظریه مدی و پوکتی در رابطه با سرسختی

مدی و پوکتی^[۴۲] (۲۰۰۹؛ به نقل از انریث، ۲۰۱۴) اظهار می دارند احتمالاً تجارب دوره کودکی و تعامل با والدین و اطرافیان می‌تواند منجر به یک شخصیت سرسخت شود. این نویسندگان در این زمینه بر جنبه‌های مثبت رابطه تأکید دارد . احساس کنترل می‌تواند ناشی از تجارب منظم و موفقیت در انجام وظایف باشد و مبارزه طلبی را می توان از طریق تجارب متعدد وتوام با تغییرات در هنجار ها برای کودک به وجود آورد، یک پیامد ویژگی سرسختی روان شناختی، حفظ سلامت در برابر وقایع استرس آور زندگی است و آثار واسطه ای و تعدیل کننده سرسختی روانشناختی به عنوان یک محاففظ اساسی در برابر بیماری عمل می‌کند. آثار واسطه ای زمانی رخ می‌دهد که وقایع رنج آور زندگی خیلی منفی تلقی نشوند و در نتیجه چندان زیانبار بحساب نیایند. در این نظریه بیان شده است که افراد با سرسختی بالا در مقایسه با افرادی با سرسختی پایین ، رویداد های استرس زا را مثبت تر و قابل کنترل تر ارزیابی می‌کنند و همین امر باعث می شود تا برانگیختگی های فیزیولوژیکی که در ارزیابی منفی رویداد ها ایجاد می شود و به بروز بیماری ها منجر می‌گردد.

۲-۲-۴ عوامل مؤثر بر سرسختی

۲-۲-۴-۱ الگوی شخصیتی رفتار الف

یکی از مشهور ترین الگوهای شخصیتی رفتاری الگوی شخصیتی الف می‌باشد. در سال ۱۹۵۹ در متخصص قلب به نامهای فریدمن و روزنمن^[۴۳] مشاهده کردند که مردان و زنانی که درای ویژگی هایی از قبیل تلکم سریع، رقابت جویی، بی حوصلگی، سخت کوشی، پرخاشگری و خشونت هستند حدوداً هفت برابر بیشتر از افراد فاقد همین ویژگی ها مستعد ابتدا به بیماری‌های کرو قلبی می‌باشند. الگوی شخصیتی رفتاری الف – آمیزه ای کنشی – هیجانی است که با تلاشی افراطی جهت کسب امتیازات زیاد چه بسا نامحدود در زندگی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن و در مخالفت و در قالب یا افراد دیگر مشخص می شود(فریدمن و روزنمن، ۱۳۵۹؛ به نقل از حقیقی و همکاران، ۱۳۹۱).

۲-۲-۴-۲ جایگاه مهار

افرادی که با متغیر شخصیت منبع کنترل درونی مشخص می‌شوند، اعتقاد دارند، تقویتی که آن ها دریافت می‌کنند تحت کنترل رفتارها و ویژگی های خود آن ها‌ است. آنهایی که دارای منبع کنترل بیرونی هستند تصور می‌کنند که تقویت توسط دیگران، سرنوشت، یا شانس کنترل می شود. آن ها متقاعد شده اند که در رابطه با این نیرو های بیرونی، عاجز هستند. منبع کنترل ما تأثیر زیادی بر رفتارمان دارد. افراد دارای منبع کنترل بیرونی، معتقدند رفتارها و توانایی هایشان تأثیر زیادی در تقویت های که دریافت می‌کنند، ندارند، اغلب ارزش کمی برای هر گونه تلاش در جهت بهبود شرایط خود قائل اند. در مقابل ‌افراد دارای منبع کنترل درونی معتقدند که آنا کنترل جدی بر زندگی دارند و طبق آن نیز رفتاری می‌کنند. این افراد ارزش بیشتری برای مهارت‌ها و پیشرفت های خود قائل اند، نسبت به نشانه های محیطی که برای هدایت رفتار خود به کار برند هوشیارتر هستند. آن ها اضطراب کمتر و اعتماد به نفس بیشتری را گزارش می‌دهند، آمادگی بیشتری برای پذیرفتن مسئولیت اعمالشان دارند، و از سلامتی روانی و جسمانی بیشتری برخود دارند ( ویسی و همکاران، ۱۳۸۹).

۲-۲-۴-۳ عزت نفس

عمدتاًٌ حاصل موفقیت ها و شکست های مربوط به پیشرفت است که تأثیر مهمی بر پیشرفت بعدی ندارد افرادی که عزت نفس کمی دارند دچار اضطراب زیاد می‌شوند. برخی معتقدند که مهمترین فایده عزت نفس زیاد این است که خود در برابر اضطراب محافظت می‌کند. پس عزت نفس کم افراد را نسبت به اضطراب آسیب پذیر می‌سازد اما چون عزت نفس کم بد است بدان معنی نسبت که متورم کردن عزت نفس خوب است، در واقع، عزت نفس متورم جنبه تیره هم دارد. افرادی که خود انگاره ی متورم دارند، وقتی که خود انگاره مطلوب آن ها تهدیدی می شود به نحو چشمگیری برای پرخاشگری و اقدامات خشونت بار مستعدی می‌شوند. عزت نفس نتیجه نهایی کارکرد سازگارانه و ثمر بخش خود است عزت نفس درست مثل خوشحالی است، ‌به این صورت که وقتی سعی می کنید خوشحال باشید، افراطی عمل نمی کنید. بلکه خوشحالی پیامد جالبی خوشنودی ها، پیروزی ها و روابط مثبت زندگی است. به همین نحو، عزت نفس پیامد جالبی رسیدن به آرزوها و آمال شخصی و تبعیت از هنجارهایی است که فرهنگ آن ها را تعیین ‌کرده‌است( فاتحی زاده و احمدی، ۱۳۸۴).

۲-۲-۵ تفاوت های افراد در سرسختی

کوباسا(۲۰۱۴) بیان نمود که یکی از تفاوت های افراد در سخت کوشی، تفاوت در میزان خودشکوفایی آن ها‌ است. در بررسی مفهوم سرسختی و خود شکوفایی معلوم شده ا ست که این دو خصوصیه از جهات متعددی همسو هستند. شخصیت را بر اساس یک نیروی اساس شکل می‌دهد. زندگی به عنوان فرآیندی از بروز این نیرو در نظر گرفته می شود، نه حاصل نیروهای متضاد یا متعارض. وی با توجه به ماهیت این نیرو ما بین دو گونه مختلف مدل کامروایی تفاوت قائل شده است و افرادی که دارای ویژگی های خودشکوفایی هستند، از میزان سرسختی بالاتری برخوردارند و یکی از ویژگی های افراد سر سخت این است که وقتی در مقابل مشکلات قرار می گیرند کمتر هیجانی می‌شوند و بیشتر عقلانی هستند و این مسأله باعث شده که در زمان کمتر ‌به این نتیجه دست یابند که مردان سر سخت ترند زیرا زنان در برابر مشکلات بیشتر از مردان واکنش هیجانی نشان می‌دهند.

۲-۱۸-پیشینه پژوهش

۲-۱۸-۱-پژوهش های انجام گرفته در داخل کشور

۲-۱۸-۱-۱-پژوهش هایی درباره رابطه کمال گرایی و رضایت زناشویی

در پژوهشی که توسط آقا یوسفی و علیپور(۱۳۸۸) تحت عنوان بررسی رابطه کمال گرایی و رضایت زناشویی بر روی ۵۰۰ نفر از دانشجویان متاهل دانشگاه شیراز پرداختند، که نتایج حاکی از آن بود که بین کمال گرایی و رضایت زناشویی همبستگی مثبت وجود دارد و همزمان با افزایش کمال گرایی، میزان رضایت زناشویی نیز افزایش می‌یابد.

۲-۲-۱- تاریخچه پیدایش اینترنت در جهان

با این­که شبکه تکنولوژی­های جدید ارتباطی و اطلاعاتی در مجموع بنیان­های مادی شبکه مفهوم جامعه اطلاعاتی را تشکیل می­ دهند، بدون شک ظهور اینترنت و شبکه کاربرد عمومی آن از دهه ۱۹۹۰ را باید نقطه عطفی در تغییرات تکنولوژیک منجر به جامعه جدید دانست، به نحوی که در دهه ۱۹۹۰ اینترنت، جهان را دستخوش انقلابی کرد که تا قبل از آن بی­سابقه بود. نظری اجمالی به تاریخچه اینترنت نشان می­دهد که اولین بار ایده اینترنت را وزارت دفاع امریکا در سال ۱۹۶۹ به نام آرپانت^[۴۶] ایجاد کرد (جونز^[۴۷]، ۱۳۸۰).

از سال ۱۹۸۷ به بعد بنیاد ملی علوم کامپیوتر امریکا با اعطا کمک­های مالی به دانشگاه ­های این کشور در زمینه برقراری ارتباط با شبکه نقش مهمی جهت فراگیری دسترسی به اینترنت ایفا کرد، امکانی که در گذشته فقط در اختیار محدودی از پژوهشگران و مسئولین حکومتی قرار داشت. در سال ۱۹۹۰ با انحلال آرپانت، شبکه جهانی اینترنت پا به عرصه وجود گذاشت، در اروپا نیز از سال ۱۹۸۹ شبکه اروپایی اینترنت^[۴۸] برای تضمین شبکه اینترنت شروع به فعالیت کرد، در ابتدای هزاره جدید ۲۵ درصد از مراکز اطلاعاتی اینترنت در اروپا مستقر هستند (محسنی، ۱۳۸۰). اطلاعات و داده ­ها بیانگر این موضوع است که “اندازه شبکه اینترنت از سال ۱۹۸۸ هر سال دو برابر شده است و این میزان رشد، بسیار بیشتر از میزان رشد شبکه رسانه­ای دیگر یا محصولات الکترونیکی مصرفی بوده است”، به­ طوری­که طبق پیش ­بینی­های انجام شده تعداد بهره­گیران اینترنت در سال ۲۰۰۰، یک میلیارد نفر بوده است. هم اکنون برآوردهای آماری سایت آمار جهانی اینترنت نشان می­دهد که بیش از یک و نیم میلیارد نفر به اینترنت دسترسی دارند (اسلوین، ۱۳۸۰).

۲-۲-۲- تاریخچه اینترنت در ایران

استفاده از اینترنت به­ طور وسیعی در جوامع گسترش پیدا کرده و با تمامی جنبه­ های زندگی از جمله مدرسه، محل کار، خدمات بانکی و تجاری تلفیق شده­است. در ایران نیز دهه نود میلادی قرن بیستم آغاز حرکت کشور برای پیوستن به خیل کشورهای متصل به شبکه جهانی بود. اولین پایه­گذار اینترنت در ایران، مؤسسه تحقیقات نظری و ریاضیات است که در سال ۱۳۷۲ با اتصال ماهواره­ای به اتریش، به اینترنت متصل گردید و خدمات اینترنت را در اختیار مشترکان قرار داد. در سال ۱۳۷۹ تعداد شبکه­ های اطلاع­رسانی کشور بنا به گزارش مراکز اطلاع­رسانی ۴۱ واحد بوده ­است. در این سال تعداد قابل توجهی نیز در این عرصه به عنوان واسطه فعالیت ‌کردند و علاوه بر این مراکز اصلی، تعداد قابل توجهی از مراکز و سازمان­ها نیز دارای مراکز تخصصی و یا نیمه تخصصی بودند (محسنی، ۱۳۸۰). هر چند ‌در مورد میزان تعداد بهره­گیران کشور آمار دقیقی وجود ندارد، ولی سایت جهانی اینترنت تعداد کاربران اینترنت را در دوران مذکور۰۰۰،۰۰۰،۲۳ نفر برآورد ‌کرده‌است. در ایران قشر دانشگاهی جزء اولین پدیدآورندگان و کاربران اینترنت بوده­ و این وضعیت به اوضاع اینترنت در آمریکای شمالی و اروپا شباهت دارد. استفاده از اینترنت نیز در ایران بیشتر به ارسال نامه­ های الکترونیکی^[۴۹]، انتقال فایل^[۵۰]، و سیستم اعلانات الکترونیکی محدود می­ شود (برکهارت، ۱۳۷۸).

اینترنت در دهه هفتاد شمسی به ایران وارد شد، اما از آن به بعد، آمار کاربران اینترنت رشد بالایی را نشان می­دهد؛ تحقیقات دهه اخیر نشان می­دهد که ایران از نظر بهره­ مندی از اینترنت در بین ۱۷۸ کشور جهان رتبه ۸۷ را دارد؛ که ‌بر اساس طبقه‌بندی اتحادیه جهانی مخابرات جز کشورهای متوسط به­شمار می­رود و ۳۵ درصد کاربران اینترنت را قشر جوان تشکیل داده، میانگین صرف شده برای اینترنت ۵۲ دقیقه در هفته بوده ­است. (شفیعی، ۱۳۸۶).

گام­های بهره­جویی از اینترنت در کشور، در نخستین سال­های ظهور آن به قرار ذیل ترسیم شده­است:

سال ۱۳۷۱: تعداد کمی از دانشگاه‌های ایران، از جمله دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه گیلان، توسط مرکز تحقیقات فیزیک نظری و از طریق پروتکل UUCP به اینترنت وصل شد تا با دنیای خارج، نامه­ های الکترونیکی رد و بدل کنند.

سال ۱۳۷۲: در سال ۱۳۷۲ هجری شمسی ایران نیز به شبکه اینترنت پیوست. نخستین رایانه­ای که در ایران به اینترنت متصل شد، مرکز تحقیقات فیزیک نظری در ایران بود. در حال حاضر نیز این مرکز یکی از مراکز خدمات اینترنت در ایران است. مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات، به­عنوان نهاد ثبت اسامی قلمرو (.ir) در ایران به رسمیت شناخته می‌شود. این قلمرو مشخّصه برای هویت ایران در فضای اینترنت تعیین شده است.

سال ۱۳۷۳: مؤسسه ندا رایانه تأسیس شد. پس از راه‌اندازی اوّلین بولتن بورد و در عرض نخستین سال بهره‌جویی از اینترنت، اوّلین وب سایت ایرانی داخل ایران را راه‌اندازی کرد. همچنین، این مؤسسه روزنامه همشهری را به زبان فارسی در اینترنت منتشر کرد، که اوّلین روزنامه رسمی ایرانی در وب محسوب می­ شود. در همین سال به­دنبال اتصال به اینترنت از طریق ماهواره کانادائی کد ویژن^[۵۱]، مؤسسه ندا رایانه فعالیت بازرگانی خود را به­عنوان اوّلین شرکت خدمات اینترنتی آغاز کرد.

سال ۱۳۷۴: مجلس شورای اسلامی ایران تأسیس شرکت امور ارتباطات دیتا تحت نظر شرکت مخابرات ایران را تصویب کرد و مسئولیت توسعه خدمات دیتا در سطح کشور را به طور انحصاری در اختیار آن شرکت قرار داد.

سال ۱۳۷۷: پروژه ‌یونی‌کد^[۵۲] در ایران با قرارداد شورای عالی انفورماتیک و همکاری بنیاد دانش و هنر واقع در انگلستان و با نظارت و مدیریت فنی دانشگاه صنعتی شریف تحت عنوان «فارسی وب» آغاز شد. هدف پروژه این بود که با گنجاندن کامل و جامع الفبای فارسی در استاندارد ‌یونی‌کد، نشر فارسی در کامپیوتر، مخصوصاً اینترنت و وب استاندارد شود و اصولاً مشکل قلم (فونت)‌های غیراستاندارد موجود در نرم افزارهای ایرانی حل شود (عطاران، ۱۳۸۳).

۲-۳- اینترنت و جامعه اطلاعاتی

مفهوم اینترنت در ادبیات علمی و کاربرد آن بیش از هر مفهوم دیگری با مفهوم جامعه اطلاعاتی پیوند خورده است. بحث درباره ظهور جامعه اطلاعاتی و ویژگی­های آن دست­کم تا سه دهه پیش در ادبیات تحولات اجتماعی قابل پیگیری است. جامعه اطلاعاتی حاصل سازماندهی مجدد جامعه صنعتی حول محور اطلاعات و تکنولوژی ارتباطات است. شبکه فناوری ارتباطات و تکیه بیش از پیش فعالیت­ها بر اطلاعات، دانش و آگاهی تغییرات اساسی را بر ساختار پیشین جوامع صنعتی تحمیل ‌کرده‌است. گستردگی و عمق این تحولات در عرصه‌های مختلف حیات فردی و اجتماعی به­گونه ­ای با اندکی تسامح، مشابه تحولاتی است که پس از انقلاب‌ کشاورزی و سپس صنعتی در زندگی بشر رخ داده­است (محسنی، ۱۳۸۰).

در این مرحله نیز با کشف معیوب بودن جنین به صورتی که قابل درمان نباشد و ادامه حیات او را با رنج مواجه سازد و اطرافیان را با عسر و حرج مواجه سازد، مجوز برای سقط جنین قابل توجیه به نظر می­رسد. همچنین مسأله­ای که به آن پرداخته نشده و بسیار مهم ‌می‌باشد، مسأله زنازادگی و بارداری در اثر تجاوز به عنف ‌می‌باشد، در اینجا نیز با شرافت و احترام جنین مواجه هستیم که اصولاً از نظر اطرافیان فاقد آن ‌می‌باشد.

در این حالت مادر نیز از لحاظ روانی قادر به تحمل و نگهداری آن نبوده و جامعه نیز با برخورد با چنین انسانی به دید حقارت به وی می­نگرد. همچنین در قوانین ما نیز چنین طفلی را منتسب به زانی نمی­دانند، فلذا از یک طرف شرافت و احترام جنین از بین رفت و از سوی دیگر جنین فاقد حمایت‌های لازم قانونی و اجتماعی ‌می‌باشد. پس در این موارد جنین چه قبل از تولد(به علت حالات و روحیات مادر) و چه بعد از آن با عسر و حرج مواجه بوده و فاقد حیثیت و شرافت ‌می‌باشد، علاوه بر آن در رابطه با مادر با حق آزادی مادر، حق حامله شدن یا نشدن و حفظ جان و سلامت و آبرو حیثیت او مواجه هستیم و در رابطه با اجتماع با مسائلی همچون انفجار جمعیت، مشکلات فرهنگی و اقتصادی، عدم وجود کار مناسب و نظایر آن روبرو هستیم. ‌بنابرین‏ به نظر می­رسد در مسئله سقط جنین باید با دیدی جامع الاطراف به تمام مسائل (جنین، مادر، اجتماع) نگریست و به وضع قانون پرداخت و تمام مسائل خواه مربوط به جنین، جامعه و مادر در نظر گرفته شود و قانون مناسب وضع گردد؛ تا تمام موارد سقط جنین در نظر گرفته شود و شامل مواردی همچون بارداری به علت تجاوز به عنف و زنا که تولد نوزاد موجب سرافکندگی و حرج شدید زن یا خانواده می­گردد، نیز باشد.

ج: بررسی تطبیقی سقط جنین

۱- سقط جنین در حقوق آمریکا:

در آمریکا مسئله سقط جنین بسیار بحث برانگیز است و قوانین مربوط به آن از ایالتی به ایالت دیگر متفاوت است. اما به طور کلی سقط جنین در قانون جزای آمریکا به سه دسته تقسیم می­ شود:

۱- سقط جنین غیرمجاز ۲- سقط جنین محال ۳- سقط جنین مجاز.

سقط جنین غیرمجاز نیز به دو نوع: سقط جنین غیرمجاز از نوع جنایی درجه دو و سقط جنین غیرمجاز از نوع جنائی درجه سه تقسیم می­ شود.

سقط جنین غیرمجاز از نوع جنایی درجه دو

‌بر اساس ماده یک (mpc)^[94]هرگاه شخصی عامداً و به طور غیرمجاز به حاملگی شخصی دیگر پایان دهد، در صورتی که حاملگی بیش از ۲۶ هفته ادامه یافته باشد، خواه جنین زنده باشد یا نه، این شخص جرم جنائی درجه دو مرتکب گردیده است. ‌بنابرین‏ عناصر متشکله این جرم را ‌می‌توان به شرح ذیل خلاصه کرد:

رکن مادی:

1. 1. فعل مرتکب: عمل مجرمانه موردنظر باید به نحو مباشرت صورت پذیرد.

1. 1. وسیله ارتکاب جرم: در ماده یاد شده ذکری از وسیله نشده، ‌بنابرین‏ هر نوع وسیله­ای برای ارتکاب جرم به کار رود، کافی برای شمول ماده نسبت به فرد خواهد بود.

1. 1. از حاملگی زن باید بیش از ۲۶ هفته گذشته باشد و در این صورت نیز فرقی بین این که جنین زنده بوده، یا خیر نخواهد بود.

1. 1. وجود جنین مرده یا زنده

1. 1. عدم توجه به شخصیت مرتکب جرم

1. رابطه سببیت بین فعل مرتکب و ختم حاملگی

رکن معنوی:

با توجه ‌به این که قانون‌گذار به وجود جنین اشاره دارد، لذا در صورتی شخص مشمول ماده مذکور است که:

اولاً: با ارتکاب عمل ارادی و به قصد پایان دادن به حاملگی اقدام کند.

ثانیاًً: علم و اطلاع به حاملگی زن داشته باشد. لذا اگر زن در واقع حامله نباشد و یا شخص علم ‌به این داشته باشد که زن حامله نیست، عمل ارتکاب مشمول این ماده نخواهد بود.

سقط جنین غیرمجاز از نوع جنایی درجه سه

‌بر اساس ماده ۴ (mpc) اگر زن حامله عامداً به حاملگی خود که بیش از ۲۶ ماه از حاملگی وی گذشته باشد، پایان دهد اعم از این که جنین زنده باشد، یا خیر و یا از وسایل، داروها و خشونت بر

روی خود با هدف پایان دادن به آن استفاده کند، جرم جنایی درجه سه مرتکب شده است.

‌بنابرین‏ چنین به نظر می­رسد که در قسمت اول زن حامله توسط دیگری به پایان دادن دوران حاملگی خود مبادرت می­ کند و در قسمت دوم شخصاً مباشر عمل موردنظر ماده است، ‌بنابرین‏:

۱- زن حامله توسط دیگری به دوران حاملگی خود خاتمه می­دهد، که در این صورت مرتکب ‌بر اساس ماده یک (mpc) جرم جنایی درجه دو و زن ‌بر اساس ماده ۴ جرم جنایی درجه ۳ را مرتکب شده است.

۲- زن حامله شخصاً با به کار بردن وسایل یا دارو و یا خشونت بر روی خود به دوران حاملگی خود در حالی که بیش از ۲۶ هفته از دوران بارداریش گذشته خاتمه می­دهد.^[۹۵]

سقط جنین محال(غیرممکن)

‌بر اساس ماده (mpc) در صورتی که شخصی با هدف سقط جنین بر روی زن اعمالی انجام دهد، در صورتی که زن در واقع حامله نیست، به دلیل رفتار ممنوع شروع به ارتکاب سقط جنین غیرمجاز نموده است.

سقط جنین مجاز

‌بر اساس ماده ۲ قانون (mpc) بدون توجه ‌به این که جنین در چه دوره­ای از رشد جنینی است و به طور مطلق در موارد زیر ختم دوران حاملگی را مجاز اعلام ‌کرده‌است:

1. 1. پزشکان دارای پروانه عقیده داشته باشند که ادامه حاملگی موجب صدمه شدید به سلامتی جسمی یا روانی زن حامله خواهد شد.

1. 1. بچه با نقص شدید جسمانی یا روانی متولد خواهد شد.

1. 1. حاملگی نتیجه تجاوز به عنف یا زنا به محارم بوده است.

1. حاملگی نتیجه سایر موارد آمیزش باشد، که از نظر قانونی جنایی شمرده می­ شود. (از نظر این قانون کلیه آمیزشهای غیرقانونی با دختر کمتر از ۱۶ سال جنائی تلقی می­ شود.)

‌بر اساس ماده ۳(mpc) انجام عمل در بیمارستان باید صورت پذیرد و آن هم بعد از وصول گواهی از دو پزشک که یکی از آن ها ممکن است همان پزشکی باشد که عمل سقط جنین را انجام می­دهد. در صورتی که سقط جنین به لحاظ آمیزشی باشد که از نظر قانونی جنایی است، یا آمیزش غیرقانونی با دختر زیر ۱۶ سال باشد، باید مراتب به دادستان و پلیس گزارش شود.

عدم رعایت هر یک از این شروط باعث ارتکاب به جرم سقط جنین غیرمجاز خواهد شد. البته باید توجه داشت اکثر ایالات متحده آمریکا با توجه به قضیه­ای که ذیلاً به آن اشاره خواهد شد، ممنوعیت قطع دوران حاملگی در سه ماهه اول حاملگی را تجاوز به حریم خصوصی افراد می­دانند، که در این رابطه فرقی میان مجرد و متأهل وجود ندارد. برای ختم دوران حاملگی در سه ماهه اول احراز شرایط مقرر در ماده ۲ یعنی صدمه شدید روانی یا جسمانی به مادر حامله در صورت عدم ختم دوران حاملگی یا متولد شدن بچه با نقص شدید جسمانی یا روانی و یا حاملگی ناشی از زنای به عنف یا زنای با محارم و آمیزش جنایی و آمیزش با دختر زیر ۱۶ سال لازم نخواهد بود.^[۹۶]

قضیه Mary Doe, Jan Roe در سال ۱۹۷۳ باعث شد که قوانین مربوط در ۳۲ ایالت با قانون اساسی مغایر شناخته شوند و در ۱۵ ایالت دیگر نیز انجام اصلاحاتی در قوانین مربوط به سقط جنین ضروری تشخیص داده شود. در هر دو پرونده خانم­ها Mary Doe, Jan Roe به هنگام بارداری تقاضای سقط جنین کردند، ولی مانند هزاران زن دیگر درخواست آنان مورد موافقت قرار نگرفت. این دو زن برای مقابله با قوانین سقط جنین به دادگاه مراجعه کردند. در این جا این سئوال مطرح شد که چه موقع جنین از حقوق قانونی برخوردار خواهد شد و ایالت موظف است از وجود وی حمایت بکند؟ پس از یک بحث طولانی و پیچیده دادگاه نظر خود را این­گونه اعلام کرد:

تعریف مرتبط­تری که در میان متخصصان منابع انسانی در محیط شرکتی به صورت گسترده مورد پذیرش است، عبارت است از ” ویژگی اساسی یک شخص که منجر به عملکرد مؤثر یا ممتاز او در شغل می­ شود”. تعریف دقیق­تر دیگر، ترکیب پیشنهادات چند صد متخصص توسعه منابع انسانی است که در کنفرانسی راجع به قابلیت­ها در ژوهانسبورگ در ۱۹۹۵ گردهم آمدند. قابلیت و شایستگی یعنی “مجموعه دانش، مهارت ­ها و نگرش­های مرتبطی که بر قسمت بزرگی از شغل فرد (نقش یا مسئولیت) تاثیر می­ گذارد، که با عملکرد شغلی رابطه دارد و ‌می‌توان آن را بر عکس استانداردهای عالی مورد انتظار اندازه ­گیری کرد و با آموزش و توسعه بهبود بخشید” (انصاری رنانی و تونکه نژاد، ۱۳۸۸، ۲۸).

در حقیقت، شایستگی­ها به رفتارهای هدفمندی دلالت دارند که شامل عناصر زیر می­باشند:

• • دانش­ها: معلومات شغلی، اطلاعات و تخصص مرتبط با شغل؛

• • مهارت ­ها: توانایی انجام کارهای مرتبط با هدف­های شغلی؛

• • نگرش­ها و ارزش­ها: ترجیحات و یا مفروضات ذهنی فرد؛

• • ویژگی­ها: خصوصیات شخصیتی و چگونگی واکنش به شرایط و افراد؛

• • • انگیزش: سائقه­های درونی و اشتیاق برای اقدام؛

  

• • خودپنداره: درک فرد از خود؛

• نقش­های اجتماعی: برداشت دیگران از فرد (بابایی، ۱۳۸۶: ۶۸).

قبل از معرفی و استفاده گسترده از شایستگی­های رسمی، هوش و آزمون­های شایستگی که به طور عمده در تعیین شایستگی فردی برای نقش­ها و مسئولیت­های خاص به کار گرفته شده بود، مک­کللند (۱۹۷۳) پیشنهاد می­ کند که چنین اندازه ­گیری­هایی به سبب رابطه ضعیفشان با پیامدهای عملی نامناسب ‌می‌باشد و بیان می­ کند که شایستگی­های تعریف شده رهیافت بسیار مفیدتری خواهد بود. شایستگی­های رسمی مزایای بسیاری دارند از این حیث که آن ها “میزان گسترده ­ای از دانش، اندیشه­ ها، و الگوهای رفتاری قابل مشاهده را در بر ‌می‌گیرد که با هم مسئول توانایی در ارائه خدمات حرفه­ای ویژه هستند” و می ­توانند در محدوده­ای از شغل­ها و سطوح یا مراحل مسیر پیشرفت شغلی به کار گرفته شوند. این ها اغلب شایستگی­های اصلی یا محوری نامیده می­شوند و طوری توصیف ‌شده‌اند که با موفقیت سازمان مرتبط هستند به طوری که آن ها عمومی­تر، منعطف هستند و می ­توانند مطابق نیازها و استراتژی متغیر سازمانی سازگار شوند (Clark and Armit, 2010: 116). شایستگی محوری قابلیت منحصر بفردی در سازمان است که ارزش بالایی در سازمان ایجاد می­ کند و سازمان را از رقبایش متمایز می­ کند (Stewart & Brown, 2009: 41). به نظر همل و پاراهالاد (۱۹۹۰) شایستگی­های محوری :

• • دست­یابی بالقوه به بازارهای متنوع و گسترده را ارائه می­ کند.

• • سهم اصلی در شناخت منفعت­های مشتریان نسبت به محصولات نهایی دارند.

• برای رقبا در تقلید مشکل هستند.

شرکت­هایی که در شایستگی­های محوری خود سرمایه ­گذاری نکنند، برای ورود به بازارهای نو ظهور مشکل خواهند داشت. به عبارت دیگر، سازمان با تکیه بر شایستگی­های محوری خود دارای مزیت رقابتی می­ شود و موفقیت سازمان­ها در این امر بسته به آن است که تا چه حد توانسته ­اند، منابع منحصر بفردی برای خود مهیا کنند (حمیدی زاده و حسین زاده شهری، ۱۳۸۷: ۱۵).

علائق اولیه در رابطه با شایستگی می ­تواند به مقاله تاثیرگذار مک­کللند تحت عنوان “آزمایش برای شایستگی بجای هوش^[۳۶]” و کار مک­بر^[۳۷]، مشاور انجمن مدیریت آمریکایی^[۳۸]، برمی­گردد که مدل کلی شایستگی مدیریتی را بیان کردند ( Garman and Johnson, 2006: 13;Boak and Coolican, 2001: 212). در این روایت، شایستگی اینگونه تعریف شده است: “مشخصه اصلی یک شخص که به عملکرد اثربخش و/ یا برتر در شغل منجر می­ شود”. محققان در این نوع از شایستگی به طور نمونه به شناسایی رفتارهای خاص ارائه شده توسط افراد اثربخش و غیر­اثربخش دست یافتند (Boak and Coolican, 2001: 212; Daniel, 1992: 59).

در مدل­های مبتنی بر شایستگی یا چارچوب شایستگی بیشتر تمایزات بر اساس سبک­ها در مقابل رفتارها بوده است. در حالی که «ویژگی­های فردی رهبری» عبارتند از عادات، صفات، سبک­ها، انگیزه­ ها، ارزش­ها، شخصیت همراه با شایستگی­ها، چنین ترکیبی از تداخل معانی گیج کننده است. این ویژگی­ها می ­توانند تحت سه عنوان زیر طبقه ­بندی شوند:

1. 1. رهبران چه کسانی هستند (ارزش­ها، انگیزه­ ها، صفات شخصی و شخصیت).

1. 1. آنچه که رهبران می­دانند (مهارت ­ها، قابلیت­ها، دانش، نگرش).

1. آنچه که رهبران انجام می­ دهند (رفتارها، عادات، و سبک­ها).

‌بنابرین‏، یوکسل بیان می­ کند که competency به معنای شایستگی به کاراکترهای رفتاری یک فرد اشاره دارد که به عملکرد اثربخش وی در شغل او مرتبط است و در مقابل، competence به معنای روح رقابت، روح تلاش، شایستگی، توانایی انجام دادن فعالیت­های یک شغل، ‌بر اساس نرم و هنجار تعیین شده ‌می‌باشد. اولی بر روی ورودی­هایی که برای دستیابی به عملکرد موفقیت آمیز در شغل لازم است تمرکز دارد و دومی بر پیامدهای نشان داده شده competenceتأکید می­ کند (Yuksel, 2007: 181).

۲-۱-۱: مکتب شایستگی رهبری

از اواخر دهۀ ۱۹۹۰ تا کنون و در آخرین تلاش­ها و تحقیقات صورت گرفته در زمینۀ رهبری، تمرکز این­گونه مطالعات غالباً در جهت تعیین شایستگی­های رهبران اثربخش بوده است. همان‌ طور که شایستگی­ها، قابلیت آموزش و فراگیری دارند، رهبران نیز به وجود می­آیند، نه اینکه رهبر به دنیا آمده باشند. تحقیقات رهبری در حال حاضر حول مبحث شایستگی­های رهبران (و یا شایستگی­هایی که آن ها از خود بروز می­ دهند) تمرکز یافته­اند. از آن جمله ‌می‌توان به مطالعات زیر مراجعه کرد: آلیمو- متکالف، آلبان- متکالف (۲۰۰۱)؛ بنیس (۱۹۸۹)؛ باس و آوولیو (۱۹۹۵)؛ جولویز و هیگس (۲۰۰۳)؛ کافی و جان (۲۰۰۰)؛ گولمان و دیگران(۲۰۰۲)؛ کتس، وریس و فلورنت تریسی (۲۰۰۲)؛ کوتر (۱۹۹۰)؛ کائوزنس و پوسنر (۱۹۹۸)؛ مارشال (۱۹۹۱)؛ زاکارو، ریتمان و مارکس (۲۰۰۱) (علوی و هدایتی نیا، ۱۳۸۵: ۲۲).

در نگاه اول، شاید چنین به نظر آید که مکتب شایستگی، بازگشت دوباره­ای به مکتب ویژگی‌های رهبری است، اما حقیقت آن است که مکتب شایستگی در واقع جامع تمام مکاتب اولیه است. شایستگی می ­تواند جامع خصایصی نظیر: دانش­ها، مهارت ­ها و ویژگی‌های شخصیتی باشد که نهایتاًً منجر به بروز نتایج ممتازی می­انجامد که از آن به عنوان شایستگی یاد می­ شود. ‌بنابرین‏ ‌می‌توان گفت که در مکتب شایستگی، به طور شگفت­آوری ویژگی‌های شخصیتی رهبر (ویژگی‌های مطرح در مکتب ویژگی‌های رهبری و مکتب هوش عاطفی)، و همچنین، دانش و مهارت ­ها (شامل توانایی هوشی و حل مسئله و سایر توانایی‌های مدیریتی) و سایر مسائلی از این دست، به خوبی پوشش داده می­ شود. در عین حال این مکتب نشان می­دهد که وجود حالات متفاوت در شایستگی (یا همان انواع شایستگی)، متناسب با شرایط متفاوت است و این امر در واقع مباحث مربوط به مکتب اقتضایی را نیز پوشش می­دهد.

مدیریت سود اقدام آگاهانه و تلاش عامدانه­ای است که مدیران به منظور کاهش نوسان­های دوره­ای سود به آن دست می­زنند. به گونه ­ای که سود شرکت عادی به نظر برسد.

طبق نظر هب ورث مدیریت سود عملی سفته آمیز و رندانه است که در محدوده اصول و استانداردهای حسابداری صورت ‌می‌گیرد و سودهای مدیریت شده به دو صورت زیر ‌می‌باشد:

۱) سودهایی که به طور طبیعی مدیریت شده است.

۲) سودهایی که به طور طبیعی مدیریت نشده است و به عمد مدیریت ‌شده‌اند و به دو صورت زیر هستند:

۱-۲) مدیریت سود واقعی که این نوع مدیریت سود توسط مدیریت صورت می­پذیرد و مدیریت برخی از رویدادها و وقایع اقتصادی را کنترل می­ کند و روی آن ها تأثیر می­ گذارد.

۲-۲) مدیریت سود مصنوعی که این نوع مدیریت ناشی از رویداد اقتصادی نمی ­باشد، بلکه از اقدام هایی است که به اصطلاح «دستکاری­های حسابداری» نامیده می­ شود و تأثیری بر جریان­های نقدی ندارند.

مدیران به دلایل مختلف سود را مدیریت ‌می‌کنند یکی از اهداف اصلی در مدیریت سود ایجاد یک جریان با ثبات­تر به منظور پشتیبانی از سطح سود پرداختی بالاتر ‌می‌باشد و جریان سود با ثبات تر می ­تواند به عنوان ریسک پایین­تر درک شود که منجر به قیمت سهام بالاتر و هزینه­ های استقراض پایین­تر می­گردد. اهداف دیگر مدیریت سود تمایل مدیریت واحد تجاری برای افزایش قدرت پیش‌بینی سرمایه ­گذاران و کاهش ریسک شرکت ‌می‌باشد که به دلیل افزایش ثبات سود و کاهش نوسانات آن سرمایه گذاران می ­توانند پیش‌بینی دقیق­تری از سودهای آتی داشته باشند و در نهایت ‌می‌توان به ملاحظات هزینه­ های سیاسی، مالیات و قراردادهای بدهی اشاره نمود.

‌بنابرین‏ در صورت مشاهده رفتار مدیریت سود در یک محیط اقتصادی یکی از پرسش­های مطرح این است که آیا بین سرمایه فکری و مدیریت سود رابطه وجود دارد؟

۱-۳) اهمیت موضوع تحقیق

همان‌ طور که قبلاً اشاره شد امروزه قسمت اعظم دارایی­ های سازمان­ها را دارایی­ های نامشهود تشکیل می­ دهند و روش­های حسابداری قادر به اندازه ­گیری آن ها نیستند(سالیوان و همکاران،۲۰۰۰). از طرفی در این اقتصاد دانش محور، موفقیت سازمان­ها به توانایی مدیریت این دارایی­ های نامشهود بستگی دارد. مر^[۱۱]۱ و همکارانش دلایلی را برای توجه و اندازه ­گیری سرمایه ­های فکری برشمرده­اند که عبارتند از:

۱- کمک به سازمان­ها برای تنظیم استراتژی­ های آن ها.

۲- ارزیابی اجرای استراتژی­ها.

۳- کمک به تصمیمات گسترش و تنوع.

۴- استفاده از نتایج اندازه ­گیری سرمایه ­های فکری به عنوان مبنایی برای جبران خدمات.

۵- ابلاغ این دارایی­ ها به ذینفعان خارجی سازمان­ها(مر و همکاران،۲۰۰۳) .

و دلیل دیگر برای انجام این کار این است که اندازه ­گیری سرمایه فکری به طور کامل و دقیق، می ­تواند ارزش و عملکرد شرکت­ها را اندازه ­گیری کند چون در یک جامعه مبتنی بر دانش، دانش بخش مهمی از ارزش یک کالا و نیز بخش مهمی از ثروت یک شرکت را تشکیل می­دهد(کنان و دیگران،۲۰۰۴)^[۱۲]۲

همان‌ طور که اشاره شد سیستم حسابداری سنتی در ارزش گذاری سرمایه فکری که ارزشمندترین دارایی برای بسیاری از سازمان­ها است ناکارا ‌می‌باشد.(سالیوان،۲۰۰۰) در مقایسه با حسابداری مالی سنتی، سرمایه فکری بر موضوعاتی چون سرمایه انسانی، رضایت مشتری و نوآوری تمرکز دارد. ‌بنابرین‏ ارزیابی مدیریت سود سازمان­ها با بهره گرفتن از رویکرد سرمایه فکری مناسب­ به نظر می‌رسد

در حال حاضر هیچ رهنمودی برای گزارش­های سرمایه فکری پذیرفته شده در سطح ملی و بین ­المللی وجود ندارد. برخی از شرکت های پیشرو، اقدام به انتشار این گزارش­ها کرده ­اند، بسیاری از آن ها با درصدی از خطا، با ایجاد شاخص­ های جدید، سرمایه فکری شان را اندازه ­گیری ‌می‌کنند. شرکت­های اروپایی به طور مشخص در بحث اندازه ­گیری و گزارش­دهی سرمایه فکری رهبر هستند. این روند در شرکت­های سوئدی و دانمارکی شروع شد، سپس به جنوب اروپا گسترش یافت. با توجه به مطالب فوق الذکر و درک اهمیت سرمایه فکری و مدیریت سود و سنجش آن برای گروه ­های ذینفع، این تحقیق در جهت متقاعد نمودن شرکت­ها و بویژه سرمایه ­گذاران (سهام‌داران) در استفاده از این مدل برای تصمیمات سرمایه ­گذاری آتی شان (در خرید سهام شرکت­ها)، بر اساس میزان سرمایه فکری شرکت­های مختلف و تاثیر آن بر مدیریت سود، برای کسب عملکرد بالاتر در آینده، صورت خواهد گرفت.

۱-۴) اهداف تحقیق

اهداف کلی تحقیق به صورت زیر مطرح می‌شوند:

1. تبیین رابطه بین سرمایه فکری و مدیریت سود.

اهداف فرعی تحقیق :

1. 1. تبیین رابطه بین ضریب سرمایه انسانی با مدیریت سود

1. 1. تبببن رابطه بین ضریب سرمایه ارتباطی با مدیریت سود

1. تبیین رابطه بین ضریب سرمایه ساختاری با مدیریت سود

   1. سئوالات تحقیق

سئوال اصلی تحقیق :

آیا بین سرمایه فکریو مدیریت سود رابطه معناداری وجود دارد؟

سئوالات فرعی تحقیق:

1. 1. آیا بین ضریب سرمایه انسانی و مدیریت سود رابطه معناداری وجود دارد؟

1. 1. آیا بین ضریب سرمایه ارتباطی و مدیریت سود رابطه معناداری وجود دارد؟

1. آیا بین ضریب سرمایه ساختاری و مدیریت سود رابطه معناداری وجود دارد؟

۱-۶) فرضیه های تحقیق

فرضیه اصلی: بین سرمایه فکری و مدیریت سود رابطه ی معنی داری وجود دارد.

این فرضیه از طریق چند فرضیه فرعی به صورت ذیل تدوین و مورد آزمون قرار خواهد گرفت:

فرضیه فرعی اول: بین ضریب سرمایه انسانی و مدیریت سود رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه فرعی دوم : بین ضریب سرمایه ارتباطی و مدیریت سود رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه فرعی سوم: بین ضریب سرمایه ساختاری و مدیریت سود رابطه معناداری وجود دارد.

۱-۷) قلمرو تحقیق

۱-۷-۱) قلمرو مکانی