دلایل زیادی برای تقسیم یا عدم تقسیم سود وجود دارد. کشف و شناسایی دقیق عوامل اثر گذار بر سیاست تقسیم سود هنوز یکی از مسائل بحث انگیز در حوزه مدیریت مالی شرکت ها است. مدیریت شرکت باید متغیرهای متفاوتی را قبل از تصمیم گیری درباره چگونگی پرداخت سود تقسیمی در نظر بگیرد. در صورتی که عوامل اثرگذار بر نسبت سود تقسیمی و میزان تأثیر آن ها مشخص شود، مدیران به نگرشی درباره موقعیت شرکت خود از لحاظ تقسیم سود دست می‌یابند و بهتر می‌توانند تصمیم گیری کنند. سود تقسیمی روی ارزش سهام شرکت و آینده آن تأثیر دارد. به دست آوردن سود و کسب ثروت هدف مشترک تمامی سهام‌داران است. [۷]

آگاهی از عوامل تعیین کننده سیاست تقسیم سود ضمن آنکه تصویر روشنی از توان توزیع نقدینگی شرکت‌ها ارائه می‌دهد، امکان برآورد رفتار آتی آن ها را نیز فراهم می‌سازد. همیشه بین مدیران و صاحبان سهام عمده از یک طرف و هزاران هزار سرمایه گذار کوچک از طرف دیگر بر سر مسئله تقسیم سود تضاد وجود دارد .هدف سرمایه گذاران جزء از سرمایه گذاری بیشتر دریافت سود نقدی است و مایل هستند که بازده سهام خود را به شکل سود نقدی دریافت نمایند از طرف دیگر سهام‌داران عمده مایل هستند که سود در شرکت نگهداری و صرف توسعه گردد و در نتیجه قیمت سهام شرکت از این طریق افزایش یابد[۱۱].

۱-۳) اهمیت موضوع

تقسیم سود از دو جنبه بسیار مهم قابل بحث است و از یک طرف عاملی اثرگذار بر سرمایه گذاری های آتی شرکت ها می‌باشد. تقسیم سود موجب کاهش منابع داخلی و افزایش نیاز به منابع مالی خارجی می شود. از طرف دیگر بسیاری از سهام‌داران شرکت خواهان تقسیم سود نقدی هستند، از این رو مدیران با هدف حداکثر کردن ثروت همواره باید بین علایق مختلف آنان و فرصت های سودآور سرمایه گذاری تعادل برقرار کنند. ‌بنابرین‏ تصمیمات تقسیم سود که از سوی مدیران اتخاذ می شود بسیار حساس و دارای اهمیت است[۲۲]. شناسایی و تبیین عوامل تعیین کننده سیاست تقسیم سود، یکی از اصلی ترین دغدغه های ذینفعان بنگاه های اقتصادی است. آگاهی از این عوامل ضمن آنکه تصویر روشنی از توان توزیع نقدینگی شرکت ها را ارائه می‌دهد، امکان برآورد رفتار آتی آن ها را نیز فراهم می‌سازد. همیشه بین مدیران و صاحبان سهام عمده از یک طرف و سرمایه گذاران خرد از طرف دیگر بر سر مسأله تقسیم سود تضاد وجود دارد. سرمایه گذاران فردی از سرمایه گذاری خود انتظار دریافت سود دارند و مایل هستند بازده سهام خود را به شکل نقدی دریافت کنند ولی سهام‌داران عمده مایل هستند که سود در شرکت نگهداری و صرف توسعه گردد تا در نتیجه قیمت سهام شرکت از این طریق افزایش یابد[۳۳].

۱-۴) اهداف تحقیق

با توجه به فرآینـد خصوصـی سازی صنایع ایران و جلب مشارکت عمومی در اداره شرکت‌ها، ضروری است به منظور اتخاذ تصمیمات منطقی ‌در مورد سرمایه گذاری در سهام شرکت‌ها و به لحاظ ارزیابی وضعیت سودآوری واحد تجاری و انعطاف پذیری مالی در یک سرمایه گذاری، شرایطی فراهم شود تا اطلاعات مورد نیاز سرمایه گذاران جهت حصول اطمینان از افزایش منـافع آنــها در نتیجه سرمایه گـذاری در واحد مورد نظر در اختیـار آنان قرار گیرد. سرمایه گــذاران برای انجام سرمایه گذاری باید سوالات متـعددی را پی جو باشند که: سودآوری شرکـت در آینده چگونده خواهد بود؟ آیا روند سود دهی همچنان ادامـه خواهد داشـت یا خیر؟ سیاست های تولیــد و فروش شرکت در آتی چگونه خواهـد بود؟ شرکت قدرت پرداخت سود سـهام را خواهد داشت؟[۱۵].

از جمله ‌گروه‌های اصلی استفاده کننده از اطلاعات مالی شرکت ها، سهام‌داران و سرمایه گذاران هستند. خط مشی تقسیم سود به عنوان یکی از اطلاعات اثرگذار در بازار سرمایه، برای سرمایه گذاران اهمیت خاصی دارد، زیرا اغلب سرمایه گذاران با بهره گرفتن از آن اقدام به اخذ تصمیمات مورد نظر خود می نمایند. به منظور افزایش قدرت پیش‌بینی سرمایه گذاران و کاهش ریسک شرکت، شناسایی عوامل مؤثر بر خط مشی تقسیم سود می‌تواند بسیار مفید و حائز اهمیت باشد. اهمیت این موضوع نزد مدیران شرکت ها به جهت استفاده از اطلاعات حاصله در فرایند اداره شرکت و ارزیابی بازار از عملکردآنان جدی است. از همین رو بخشی از توجه و توان مدیران شرکت ها معطوف به مقوله ای است که از آن تحت عنوان خط مشی تقسیم سود یاد می شود. اما مهمتر از خط مشی تقسیم سود، ریشه یابی دلایل اتخاذ یک خط مشی تقسیم سود از طرف شرکت ها است، زیرا دلایل و عوامل تعیین کننده به دست آمده از این ریشه یابی، نه تنها به توضیح رفتار شرکت ها در گذشته کمک می‌کند، بلکه ابزاری را برای پیش‌بینی حرکت و مسیر آتی آن ها در این حوزه فراهم می آورد. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش بررسی می شود که آیا فرصت های سرمایه گذاری و منابع تأمین مالی بر خط مشی تقسیم سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مؤثر است؟

۱-۵) قلمرو تحقیق

قلمرو موضوعی: بررسی رابطه ی میان سیاست سود تقسیمی، فرصت های سرمایه گذاری و تأمین مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

قلمرو مکانی: شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.

قلمرو زمانی: قلمرو زمانی این تحقیق از سال ۱۳۸۸ تا سال ۱۳۹۲ می‌باشد.

۱-۶ ) فرضیات تحقیق

1. 1. رابطه ی معناداری بین سیاست سود تقسیمی و فرصت های سرمایه گذاری وجود دارد.

1. رابطه ی معناداری بین سیاست سود تقسیمی و تأمین مالی وجود دارد.

۱-۷) جامعه مورد نظر تحقیق

جامعه آماری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.

۱-۸) نمونه آماری

نمونه آماری شامل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که از شرایط زیر برخوردار باشند:

۱-پایان سال مالی آن ها ۲۹/۱۲ باشد.

۲- جزء شرکت های مالی مانند بانک ها ،مؤسسات بیمه و شرکت های سرمایه گذاری و واسطه ای مالی نباشند زیرا ساختار مالی این شرکت ها با سایر شرکت ها به طور قابل توجهی متفاوت است.

۳- شرکت ها قبل از سال ۱۳۸۸در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشند و به صورت مستمر معامله شده باشند.

۴- در طی دوره مورد بررسی تغییر سال مالی نداشته باشند.

۵- اطلاعات مالی مورد نیاز به طور کامل وجود داشته باشد.

۱-۹) روش تحقیق

پژوهش حاضر کاربردی است. طرح پژوهش آن از نوع نیمه تجربی و با بهره گرفتن از رویکرد پس رویداد )از طریق اطلاعات گذشته) است.

برای بررسی فرضیات از یک معادله استفاده شده است. سپس با بهره گرفتن از آزمون هایی که شرح کامل آن ها در فصل سوم ارائه شده است، فرضیات پژوهش مورد بررسی و آزمون قرار گرفت.

برای بررسی فرضیه های تحقیق از مدل زیر استفاده می شود:

DP =+ (IO)_it+(Lev)_it+(Pro)_it +(Risk)_it + ε_it

که داریم :

_۱β و _۲β و _۳β و _۴β = ضرایب متغیر ها

DP: سیاست تقسیم سود