بانکداری اینترنتی^[۵۲]

ظهور اینترنت تأثیر زیادی بر بانکداری الکترونیک گذاشته است. با بهره گرفتن از اینترنت بانکداری محدویت زمانی و جغرافیایی ندارد. مشتریان سراسر جهان می‌توانند طی ۲۴ ساعت شبانه روز و در تمام روزهای هفته به حساب های خود دسترسی داشته باشند. بانکداری اینترنتی با بهره گرفتن از فناوری وب و اینترنت مشتریان را قادر می‌سازد تا فعالیت‌ مالی خود را در یک محیط مجازی انجام دهند. تفاوت بین بانکداری اینترنتی و بانکداری خانگی این است که برای دست یابی به خدمات بانکی از طریق اینترنت نیازی به نصب یک نرم افزار اختصاصی وجود ندارد بلکه خدمات بانکی می‌تواند از طریق شبکه عمومی اینترنت قابل دسترسی باشد و مشتری از طریق اینترنت به حساب بانکی خود مرتبط می‌شود این نوع از بانکداری تا حدودی زیر مجموعه بانکداری تحت وب می‌باشد. با این تفاوت که در بانکداری تحت وب در ابتدا معرفی بانک و خدمات آن مورد توجه قرار می‌گرفت. با توسعه کاربردهای وب بانکداری اینترنتی نیز گسترش یافت. با افزایش روز افزون افرادی که به اینترنت دسترسی دارند ارائه این گونه خدمات نیز توسعه می‌یابد و بانک هایی که ‌به این مسئله بی توجه باشند از صحنه بازار محو خواهند شد (ایمانی، ۱۳۸۸).

بانکداری از طریق تلفن همراه^[۵۳]:

از دیگر مفاهیمی که در زمینه بانکداری الکترونیک توسعه یافته است بانکداری از طریق تلفن همراه است. این رویکرد در حقیقت توسعه یافته بانکداری اینترنتی و بانکداری خانگی است.

بانکداری موبایلی را می‌توان به صورت کانالی تعریف کرد که در آن مشتریان از طریق یک دستگاه موبایل با بانک تعامل می‌کنند در واقع انجام خدمات مالی از زمانی که اینترنت بی سیم پا به عرصه دنیای دیجیتال نهاده است، امکان پذیر شده و مفهوم بانکداری اینترنتی را به دنیای موبایل توسعه داده است. این خدمات به مشتریان این امکان را می‌دهد که در زمان و مکان از طریق دستگاه های ارتباطی دستی به حساب های بانکی شان دسترسی پیدا کنند و معاملات روزانه را انجام دهند. تلفن همراه می‌تواند بسیاری از عملیات بانکی مانند: بررسی مانده وجه در حساب ها، توقف پرداخت چک، نقل و انتقال پول از یک حساب به حساب دیگر را انجام دهد. برای انجام امور بانکی تلفن همراه از تلفن عادی ایمن تر است. کانال موبایل دارای پتانسیل تامین خدمات بانکداری جامع در مناطقی است که سایر کانال های سنتی همچون شعبه ATM در دسترس نیست. همچنین موبایل می‌تواند ساختار حواله های بین‌المللی را کاملاً تغییر دهد و فرصت های بالقوه زیادی را برای سرمایه گذاری های راهبردی فراهم سازد.

کاربرد تلفن همراه در بانکداری به دو روش استفاده از اس ام اس (SMS BANKING) و استفاده از اینترنت صورت می‌گیرد که نتیجه ارائه خدمات نوین و سریع سبب جلب نظر مشتری و بازدهی بیشتر برای بانک می‌شود (ایمانی، ۱۳۸۸).

دستگاه های خود پرداز اتوماتیک^[۵۴]

یکی از اولین رویکردهای بانکداری الکترونیک که در مراحل اولیه توسعه این روش بانکداری پدیدار شد، ماشین های خود پرداز اتوماتیک بود. این دستگاه‌ها به عنوان اولین جرقه های توسعه بانکداری الکترونیک از اواخر دهه ۱۹۶۰ پا به عرصه ظهور گذاشتند. این ماشین ها بسیاری از خدمات بانکی را به صورت شبانه روزی انجام می‌دهند و مشتریان با بهره گرفتن از یک شماره شناسایی شخصی مبادلات مالی خود را به انجام می‌رسانند. با بهره گرفتن از کارت و شماره شناسایی شخصی، مشتریان می‌توانند به دریافت و پرداخت پول و انتقال وجه بین حساب ها بپردازند و یا اطلاعاتی را ‌در مورد حساب خود به دست آورند و درخواست صورت حساب کنند. مبادلات انجام شده به صورت کاملاً الکترونیکی بوده و بلافاصله ثبت می‌شود. در این فناوری، هزینه ارائه خدمات بانکی ۷۵ درصد کاهش یافته و به سپرده گذاران به صورت ۲۴ ساعته خدمات ارائه می‌شود (ایمانی، ۱۳۸۸).

۲-۱۰-۹ سطوح بانکداری الکترونیک:

بانکداری الکترونیک را می‌توان ‌بر اساس دامنه و فضای اصلی انتقال الکترونیکی وجوه و فناوری اطلاعات و ارتباط به دو سطح تقسیم کرد و مورد بررسی قرار داد.

۱- بانکداری الکترونیکی مصرف کننده^[۵۵] (در سطح مشتری)

منظور از بانکداری الکترونیکی مصرف کننده آن بخش از بانکداری الکترونیکی است که توسط اشخاص و مشتریان حقیقی بانک مورد استفاده قرار می‌گیرد. به بیان دیگر آن بخش از بانکداری است که مشتریان و مصرف کنندگان نهایی با آن سروکار دارند. این بخش از بانکداری الکترونیکی مبتنی ابزارهای نظیر ماشین های خودپرداز (ATM) پایانه های فروش (POS) و مشتمل بر بانکداری تلفن – بانکداری خانگی – دفتری و بانکداری اینترنتی است.

۲- بانکداری الکترونیکی بین بانکی^[۵۶]:

انتقال الکترونیکی وجوه بین بانک‌ها در کشورهای مختلف به شیوه های گوناگون انجام می شود و یک شیوه جهانی انتقال الکترونیکی وجوه استفاده از شبکه سوئیفت (SWIFT) است. بانک‌های عضو این شبکه بانک به راحتی می‌توانند به انتقال الکترونیکی وجـوه بین خود بدون محـدودیت مرز و در سـطح بین الملل اقدام نـمایند. سوئیفـت به طور معمول برای نقل و انتقال بین‌المللی پول بین بانک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر سوئیفت کشورهای پیـشرفته برای انـتقـال الکـترونیکی وجوه بیـن بانـکهای خود از سـیستم های داخلی نیز اسـتفاده می‌کنـند. به طور مثـال در کشـور آمریکا از (CHIPS) انگلستان (CHAPS) و مالزی از (RENTAS) اسـتفاده می‌شود. در ایران نیز اطلاعات بانکی در سـطح بین الملل و خارج از کشور از طریق شبـکه بین المـللی سوئیفت انجام می‌شـود. اما در داخل کـشور

تبادل اطلاعات از طریق شبکه تبادل اطلاعات بانکی (شتاب) و مرکز هماهنگی تبادل اطلاعات بین بانکی شتاب صورت می‌گیرد (طاهری، ۱۳۹۰).

۲-۱۰-۱۱ امنیت در بانکداری الکترونیکی:

معماری اینترنت^[۵۷]